خصوصیات بدنی :

1 – کودکان قبل از دبستان فوق العاده پر جنب و جوشند. این کودکان کنترل بدنی خوبی دارند و از فعالیت برای نفس آن لذت می برند.

این کودکان باید فرصتهای فراوانی برای دویدن بالا رفتن و پریدن داشته باشند .

2 – کودکان کودکستانی به دلیل تمایل به حداکثر فعالیت در هر بازی به دوره های متعدد استراحت نیازمندند. انها معمولا نیاز به استراحت را تشخیص نمی دهند.

بعد از فعالیتهای شدید فعالیتهای آرامی را برای کودکان تهیه ببینید.

3 – ماهیچه های بزرگ کودکان رشد یافته تر از ماهیچه های انگشتان و دستهای آنهاست . بنابراین ممکن است در انجام کارهایی مانند بستن بند کفش – دکمه ی لباس و غیره بی مهارت و ناتوان باشند.

از محول کردن فعالیتهای بیش از حد ظریف به آنان مانند چسباندن حلقه های کاغذ به یکدیگرخوداری کنید. قلم مو – مداد رنگی و سایر وسایل را در اندازه های بزرگ فراهم کنید.

4 – برای کودکان کودکستانی تمرکز بر اشیاء کوچک مشکل است از این رو ممکن است هماهنگی دست و چشم آنها کامل نباشد. نیاز به نگاه کردن به اشیاء کوچک را تا حد ممکن به حداقل برسانید.

5 – اگر چه بدن کودکان انعطاف پذیر است استخوانهایی که مغز را محافظت می کند هنوز نرم است. مواظب ضربه های مغزی ناشی از دعواهای کودکان باشید.

خصوصیات اجتماعی :

1 - بیشتر کودکان یک یا دو دوست بسیار نزدیک دارند ولی این دوستیها به سرعت تغییر می کند.

2 – گروههای بازی معمولا کوچک است و چندان سازمان یافته نیست بنابراین به سرعت تغییر می کند.

از اینکه کودکان پیوسته از فعالیتی به فعالیت دیگر بپردازند نباید نگران بود.

3 – نزاع زیاد اتفاق می افتد ولی معمولا کوتاه است و به سرعت فراموش

می شود.

4 – کودکان قبل از دبستان بازیهای نمایشی را دوست دارند و غالب طرحهایی که می ریزند از تجارب شخصی آنها یا برنامه های تلویزیونی نشات می گیرد.

خصوصیات عاطفی :

1 – کودکان کودکستانی عواطف خود را آزادانه و آشکارا ابراز می کنند. بروز ناگهانی خشم نیز فراوان است.

2 – کودکان قبل از دبستان به دلیل روبه رویی با بسیاری از موقعیتهای جدید و عجیب و همچنین به دلیل داشتن قوه ی تخیل فعال ممکن است ترسهای زیادی داشته باشند که بعضی از آنها بسیار غیر منطقی است.

3 – حسادت در بین همکلاسان در این سن تقریبا عادی است زیرا کودکان کودکستانی عواطف شدیدی در باره ی معلمان خود دارند و فعالانه به دنبال تاییدند.

خصوصیات ذهنی :

1 – کودکان کودکستانی مهارت کاملی در زبان دارند. بیشتر آنها صحبت کردن به در برابر گروه را دوست دارند.

2 – قدرت تخیل و خلاقیت در این دوره به اوج خود می رسد.

چون اغلب مردم این استعداد را با افزایش سن از دست می دهند باید پرورش آن را تا حد ممکن در شاگردان تشویق کرد – از طریق بازی – داستانگویی و نقاشی.

خصوصیات بدنی :

1 – کودکان این سن هنوز هم بیش از حد فعال هستند و چون برای اولین بار مجبور می شوند که بیشتر نشسته فعالیت کنند انرزی خود را به شکل عادات عصبی چون جویدن مداد – مکیدن انگشت – پیچ دادن مو و بیقراری عمومی صرف کنند.

از ایجاد موقعیتهایی که دانش آموزان را برای مدتی طولانی برسر جایشان میخکوب می کند صرف نظر کنید. احتمالا می توانید فعالیتهای پراکنده ی انها را کاهش دهید.تنفسهای متعددی بدهید و کار تدریس را با فعالیت شاگردان توام کنید.

2 – کودکان این دوره نیز به زمانهایی برای استراحت نیاز دارند زیرا در نتیجه ی فعالیتهای بدنی و فکری خیلی زود خسته می شوند.

بعد از فعالیتهای شدید فعالیتهای ارام را برنامه ریزی کنید.

3 – کنترل عضلات بزرگ هنوز بر عضلات کوچک برتری دارد. برای اکثر کودکان بخصوص پسرها کار کردن با مداد با اشکالاتی همراه است.

از دادن تکالیف زیاد در یک نوبت خوداری کنید.

4 – چشمها تا حدود هشت سالگی به انطباق کامل نمی رسد. در نتیجه همان طور که اشاره شد بیشتر کودکان این دوره در تمرکز بر اشیاء و یا نوشته های کوچک اشکالاتی دارند.غالب آنها به خاطر تحدب کم چشم احتمالا دوربین هستند.

از وادار کردن دانش آموزان به خواندن زیاد در یک نوبت خوداری کنید.مواظب علائم خستگی چشم کودکان باشید مثل مالیدن چشمها .

5 – بیماریهای عمومی دوران کودکی غالبا در این سن پیش می آید.

6 – فعالیتهای بدنی کودکان این سن بیش از حد است و از کنترل بدنی بسیار خوبی برخوردارند. اطمینان قابل ملاحظه ای به مهارتهای خود دارند که اغلب باعث می شود تا خطرات ناشی از فعالیتهای جسورانه ی خود را کمتر از آنچه هست پیش بینی کنند. در کلاس سوم سوانح به حداکثر می رسد.

خصوصیات اجتماعی :

1 – کودکان این مرحله در کزیدن دوستان خود سختگیری بیشتری می کنند. آنها احتمالا یک دوست صمیمی کم و بیش دایمی دارند و ممکن است یک دشمن نیمه دایم نیز داشته باشند.

2 – دعواها هنوز هم بسیار است و در کلمات بیشتر از تهاجم بدنی به کار می رود ولی بیشتر پسرها همچنان به مشت زدن – گلاویز شدن و هل دادن می پردازند.

3 – کودکان سالهای آخر این دوره به بازیهای سازمان یافته در گروههای کوچک علاقه مندند ولی ممکن است به قواعد بازی بیش از حد اهمیت بدهند.

4 – رقابت کودکان افزایش می یابد و لاف زدن معمول می شود.

خصوصیات عاطفی :

1 – کودکان این سن تدریجا از احساسات دیگران آگاه می شود. متاسفانه این  باعث می شود که با انگشت گذاشتن بر نقاط حساس دیگران آنها را شدیدا بیازارند بدون اینکه تشخیص دهند که حمله ی آنها تا چه اندازه مخرب است.

2 – دانش آموزان ابتدایی به انتقاد و تمسخر حساسند و ممکن است در پذیرفتن شکست با مشکلاتی رو به رو شوند.کودکان این سن به تشویق و توجه زیاد نیاز دارند. چون دانش آموزان معلم خود را می پرستند از انتقاد وی شدیدا ناراحت می شوند.

3 – کودکان این دوره علاقه مندند که معلم را خشنود کنند . دوستدار کمک کردنند از مسولیت لذت می برند و مایلند که تکالیف مدرسه ی خود را خوب انجام دهند.

خصوصیات ذهنی :

1 – کودکان این دوره علاقه ی زیادی به یادگیری دارند.

یکی از نکات مثبت تدریس در دبستان وجود انگیزه های درونی کودکان است.معلم باید بداند که از این انگیزه ها چطور استفاده کند.

2 – کودکان این مرحله حرف زدن را دوست دارند و مهارتشان در آن به مراتب بیشتر از نوشتن است.

3 – وقتی کودکان قدرت لغات را کشف کنند از کلمات رکیک استفاده می کنند . آنها می دانند که دیگران در مقابل این طرز صحبت کردن عکس العمل نشان می دهند ولی دقیقا نمی دانند که چرا چنین است.

برگرفته از کتاب کاربرد روانشناسی در آموزش ترجمه پروین کدیور